Pola Negri | pl

Pola Negri, właściwie Barbara Apolonia Chałupiec
(ur. 3 stycznia 1897 w Lipnie, zm. 1 sierpnia 1987 w San Antonio)
– polska aktorka filmowa, międzynarodowa gwiazda kina niemego.

Gdy była małym dzieckiem jej ojciec został aresztowany przez Rosjan i wywieziony na Sybir. W 1902 roku z matką przeprowadziła się do Warszawy. Ukończyła szkołę teatralną w Warszawie i zaczęła występować w Teatrach: Małym (w Ślubach panieńskich), Wielkim (Sumurun, Niema z Portici), Letnim. Podczas I wojny światowej zachorowała na gruźlicę. Leczyła się w sanatorium w Zakopanem. Po powrocie z sanatorium atelier filmowe „Sphinx” zaproponowało jej rolę.

Debiutowała w filmie Niewolnica zmysłów w 1914 r. Wystąpiła w filmach polskich: Żona, Studenci, Bestia (inny tytuł: Kochanka apasza), w filmach z cyklu Tajemnice Warszawy (Arabella, Pokój nr 13, Jego ostatni czyn). Właśnie w tym czasie przyjęła pseudonim artystyczny Pola Negri na cześć swojej ulubionej włoskiej poetki – Ady Negri.

W 1917 wyjechała do Berlina, gdzie występowała u Maxa Reinhardta. Zagrała w filmach niemieckich: Oczy mumii Mia, Carmen, Madame du Barry, Sumurun i in., reżyserowanych przez ludzi tej miary, co Ernst Lubitsch.

W 1923 przybyła do Hollywood w USA i wystąpiła w filmach: Hiszpańska tancerka, Zakazany raj (wysoko oceniana przez krytykę za rolę carycy Katarzyny), Hotel Imperial, Miłość aktorki i wielu innych. Była ogromną konkurencją dla Glorii Swanson

W USA została gwiazdą kina niemego i symbolem seksu, do czego przyczyniły się głośne romanse z Charlie Chaplinem i Rudolphem Valentino (zarzucano jej, że pogrzeb Valentino wykorzystała dla autoreklamy) i plotki o jej uczuciu do długoletniej przyjaciółki, Margaret West.

Nie odniósłszy sukcesów w filmach dźwiękowych (Z rozkazu kobiety - z powodu polskiego akcentu i przykrego, chropawego brzmienia jej niskiego głosu), powróciła do Niemiec, gdzie początkowo odnosiła sukcesy, ale po dojściu do władzy nazistów minister propagandy Goebbels zakazał jej angażowania do filmów z powodu rzekomo żydowskiego pochodzenia. Uwolniona od podejrzeń w wyniku osobistej interwencji Hitlera, który był jej wielbicielem, zagrała ponownie w filmach niemieckich: Mazurka, Moskwa-Szanghaj, Madame Bovary, Tango Notturno i innych.

Przed wybuchem wojny powróciła do Ameryki. Wystąpiła jeszcze w kilku filmach, jak He Diddle Diddle i The Moonspinners. Ostatni raz pojawiła się na ekranie w roku 1965.

W 1970 opublikowała wspomnienia Pamiętnik gwiazdy (wydanie polskie 1976).

Kwestią sporną była jej data urodzenia. Na nagrobku widnieje rok 1899, jednak wiele źródeł podawało rok 1897, a nawet 1894. Sekret gwiazdy ostatecznie wyjawiła Wiesława Czapińska, która dotarła do metryki jej urodzin z datą 22 grudnia 1896 wg kalendarza juliańskiego , czyli 3 stycznia 1897 wg gregoriańskiego. W Królestwie Polskim – a więc także i w Lipnie – obowiązywała podwójna datacja.

Filmografia

* 1914 Niewolnica zmysłów
* 1915 Żona
* 1916 Studenci
* 1916 Jego ostatni czyn
* 1916 Arabella
* 1917 Bestia
* 1917 Pokój nr 13
* 1917 Za pocałunek-wieczystych nocy męki
* 1917 Niedługo mnie szczęście łudziło
* 1917 Tajemnica Alei Ujazdowskich
* 1917 Die toten Augen
* 1917 Gdy serce nienawiścią pała
* 1917 Rosen, die der Sturm entblattert
* 1917 Rozpasana
* 1918 Oczy mumii Mia
* 1918 Carmen
* 1918 Czarna książka
* 1918 Mania
* 1919 Awanturnica
* 1919 Vendetta - Zemsta krwi
* 1919 Dzieje mężatki
* 1919 Hrabina Rondoli
* 1919 Madame Dubarry
* 1920 Markiza d'Arminiani
* 1920 Biedna Violetta
* 1920 Die Geschlossene Kette
* 1920 Das Martyrium
* 1920 Sumurun
* 1921 Safona
* 1921 Dzika kotka
* 1923 Hollywood
* 1923 Bella Donna
* 1923 Napiętnowana
* 1923 Głos ulicy
* 1923 Hiszpańska tancerka
* 1924 Mężczyźni
* 1924 Jej wielka miłość
* 1924 Cienie Paryża
* 1924 Zakazany raj
* 1925 Kobieta bezwstydna
* 1925 Kwiat nocy
* 1925 Na wschód Suez
* 1925 Czarodziejka
* 1926 Skłamałam
* 1926 Good and Naughty
* 1927 Za drutami kolczastymi
* 1927 Spowiedź uczciwej kobiety
* 1927 Hotel Imperial
* 1928 Godzina zmysłów
* 1928 Podwójne życie
* 1928 Kobieta z Moskwy
* 1928 Miłość aktorki
* 1929 Ulica potępionych dusz
* 1931 Z rozkazu kobiety
* 1934 Fanatisme
* 1935 Mazurka
* 1936 Gräfin Volescu
* 1936 Moskwa-Szanghaj
* 1937 Madame Bovary
* 1937 Tango Notturno
* 1938 Die Nacht der Entscheidung
* 1938 Pobożne kłamstwo
* 1943 He Diddle Diddle
* 1964 Księżycowe prządki
* 1965 Boginie miłości .