Franz Schubert | pl

Franciszek Piotr Schubert – urodził się 31 stycznia 1797 w Lichtenthalu, zmarł 19 listopada 1828 w Wiedniu. Kompozytor austriacki, prekursor romantyzmu w muzyce.

Schubert urodził się na przedmieściach Wiednia-w Lichtentalu w ubogiej rodzinie, jako dwunaste z szesnaściorga dzieci. Jego ojciec był nauczycielem i on to właśnie rozpoczął edukację muzyczną syna. W wieku siedmiu lat Schubert został oddany pod opiekę Michała Holzera, organisty z parafialnego kościoła, aby kontynuował naukę. W 1808 został stypendystą kapeli chłopięcej w Konwikcie Cesarsko-Królewskim w Wiedniu, gdzie śpiewał w sopranach przez pięć lat, aż do mutacji głosu. Studia kompozycji rozpoczął u Salieriego w 1812. Po odejściu z Konwiktu, pracował jako nauczyciel, na wyraźnie życzenie ojca, a także by uniknąć służby wojskowej, lecz praca ta nie sprawiała mu żadnej satysfakcji. Okres ten był jednak najbardziej płodnym w życiu Schuberta. Twórczość J.W. Goethego była inspiracją jego wielu utworów.

W 1818 Schubert porzucił pracę w szkole, aby zająć się swoją pasją. Został bez źródeł dochodu i tylko dzięki oddanym przyjaciołom mógł komponować. Pracował codziennie przedpołudniami, od dziewiątej rano do pierwszej po południu. Do grona licznych przyjaciół Schuberta należeli pisarze Franciszek Grillparzer oraz Jan Mayrhofer, kompozytorzy Franciszek Lachner i Anzelm Hüttenbrenner, śpiewak Jan Michał Vogl, który był wykonawcą jego pieśni, Józef von Spaun, bracia Józef i Leopold Kupelwieser, poeci Franciszek Schober i Teodor Körner.

W okresie tym dawał również prywatne lekcje muzyki córkom księcia Esterházego. W zasadzie Schubert poza kilkoma wyjątkami nie opuszczał Wiednia. Do historii przeszły wieczorki muzyczne, tak zwane schubertiady, które odbywały się w kawiarniach lub domach przyjaciół. Utwory Schuberta zostały wykonane po raz pierwszy publicznie w 1820. Dwa lata później skomponował VIII Symfonię h-moll Niedokończoną, która została odnaleziona około 40 lat po śmierci kompozytora i wykonana po raz pierwszy w 1865 pod dyrekcją Johanna Herbecka w Filharmonii Wiedeńskiej, gdzie została przyjęta z wielkim aplauzem. Ok. roku 1823, po odwiedzinach w domu publicznym, zaraził się chorobą weneryczną. Leczenie rtęcią osłabiło jego organizm, miało wpływ na nawrót ataków depresji i mogło przyczynić się do jego wczesnej śmierci.

W zasadzie niedoceniony przez elity, umarł w Wiedniu, na syfilis, którym zaraził się w domu publicznym (stąd też obecność trującej rtęci, którą wówczas leczono). Zostaje w pamięci na długie lata jako król kawiarnianych i domowych spotkań muzycznych. Dopiero pierwsze wydanie jego dzieł przez Breitkopfa i Härtla, sześćdziesiąt lat po śmierci przyniosły mu należny rozgłos i uznanie. .