Bijelo Dugme | pl

Bijelo dugme - Legendarny, jugosłowiański zespół rockowy z Sarajewa. Zespół działał w latach 1974-1989. Bijelo dugme uznawany jest za najpopularniejszy zespół muzyczny w historii Jugosławii.

Zespół Bijelo dugme został założony przez Gorana Bregovicia, który uczęszczał do szkoły muzycznej, w klasie skrzypiec, lecz został usunięty za brak talentu. Wkrótce po tym matka kupiła mu gitarę i od tego czasu rozpoczęła się historia zespołu. W wywiadach Goran Bregović często twierdził, że głównym powodem powstania zespołu był fakt, że muzykowi łatwiej było poderwać dziewczyny. Liderem i głównym kompozytorem w zespole Bijelo dugme był Bregović, lecz niektóre z przebojów nie były jego autorstwa, np.: Ima neka tajna veza, Glavni junak jedne knjige, Šta bi dao da si na mom mjestu, Pristao sam biću sve što hoće (Duško Trifunović), Da sam pekar, Selma (Vlado Dijak), Loše vino (Arsen Dedić).

Po skompletowaniu pierwszego składu zespołu, wtedy pod nazwą Jutro (co znaczy poranek), chcieli nagrywać dla sarajewskiej wytwórni płytowej Diskoton, lecz nie zyskali jej aprobaty. Jednak inna wytwórnia Jugoton zaproponowała im nagranie pierwszego singla pt. Kad bi' bio bijelo dugme (Gdybym był białym guzikiem). Po wydaniu singla menadżer zespołu przekonał Bregovicia do zmiany nazwy zespołu na Bijelo dugme.

Z wokalistą Željko Bebekiem zespół wkrótce stał się gwiazdą muzyki rockowej w Jugosławii. Szczytowy okres ich kariery miał miejsce w 1979 roku wraz z wydaniem albumu Bitanga i Princeza, ten album uznany został za najbardziej dojrzały nagrany z wokalistą Željko Bebekiem. Nazywano ich często jugosłowiańskimi Beatlesami.

Na przełomie lat 80. i 90., wraz z pojawieniem się licznych zespołów nowofalowych, popularność Bijelo zaczęła spadać, na co zareagowali zmieniając swój styl muzyczny wraz z wydaniem w 1980 roku albumu Doživjeti Stotu.

W 1984 roku zespół opusćił Željko Bebek i rozpoczął karierę solową, a zastąpił go Mladen Vojičić - Tifa i w tym roku został wydany następny album pn. Bijelo dugme. Ze względu na konflikty personalne Vojičić został wyrzucony z zespołu i zastąpiony przez Alena Islamovicia, który był poprzednio wokalistą grupy heavymetalowej Divlje jagode. Z tym wokalistą zespół nagrał następne dwie inspirowane folkiem płyty.

W 1989 roku, oficjalnie w związku z chorobą Alena Islamovicia, zespół rozwiązał się. Jednak przypuszcza się, że u podłoża rozpadu, był fakt, że Bijelo dugme był symbolem jedności Jugosławii i jej narodów.

Najpopularniejsze przeboje zepołu: Lipe cvatu, Đurđevdan, Ima neka tajna veza, Pristao sam biću sve što hoće, Selma, Loše vino, Jer kad ostariš, Lažeš, Kad zaboraviš juli, Hajdemo u planine, Bitanga i princeza, Pljuni i zapjevaj moja Jugoslavijo, Sanjao sam noćas da te nemam, Te noći kad umrem, Nakon svih ovih godina...

Zespół ponownie się połączył w 2005 roku dla 3 koncertów w Sarajewie, Zagrzebiu i Belgradzie. Wzięli w nich udział wszyscy trzej wokaliści, ale zabrakło Gorana "Ipe" Ivandicia, który w 1994 roku popełnił samobójstwo.

Bijelo dugme zapoczątkował rozwój jugosłowiańskiej sceny rockowej i stało się sztandarowym przedstawicielem nurtu nazywanego sarajewskim popem. Zespół zainspirował wielu jugosłowiańskich artystów z reprezentujących różne style muzyczne, np.: Severina, Prljavo Kazalište, Leteći Odred. Bez wątpienia Bijelo dugme wywarł znaczny wpływ na licznych swoich współczesnych, muzyków, ale stał się też zjawiskiem kulturowym.

Nadal zespół cieszy się znaczną popularnością, a ich koncerty z 2005 roku przyciągnęły liczne rzesze fanów, tych z lat 70. i 80., jak i późniejszych. Bilety na te koncerty zostały wysprzedane w ciągu kilku godzin, a koncert w Belgradzie objerzało ponad 180 tys. widzów. Ukazał się również dwupłytowy album z nagraniem całego koncertu. .